Bodrum’da Bugün; Günlerden Avram…

Yahudi kökenli tarihçi, aynı zamanda edebiyatçı Avram Galanti’nin 149. doğum yıldönümü nedeniyle memleketi Bodrum’da çifte anma etkinliği gerçekleştirildi. Etkinliklerden ilki Galanti’nin doğduğu mahallede bulunan Umurça Parkı’ndaydı. Parktaki basın açıklaması öncesi Bodrum Belediyesi tarafından yeniden canlandırılan (Baskısı yapılan) Prof. Avram Galanti Bodrumlu’nun, “Bodrum Tarihi” isimli kitabı katılımcılara dağıtıldı. Türk Yahudi Toplumu Başkan Vekili – Moris Levi, Musevi Dini Yapı Koordinatörü – Haim Hason, Musevi Cemaati Koordinatörü – RAV Peres, 500. Yıl Vakıf Başkanı – Silvyo Ovayda , Avram Galanti büstü-Musevi Mezarlığı çalışma koordinatörü ve aktivisti Sibel Haleva, Arkeolog Rasim Özgürel, Mimar Ahmet Berk, Mimar Süha Özkan, Redaktör Fatma Taştan’ın da katıldığı basın toplantısında Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras yarımadadaki çok kültürlülüğe, çok kimlikliliğe vurgu yaparak, Avram Galanti büst açılışının kendisine nasip olmasından duyduğu mutluluğu dile getirdi. Basın toplantısına çok sayıda Bodrumlu Yahudi yurttaşın katılımı ilgi çekti.

“BU PARKTA MUHTEŞEM BİR HARMONİ VAR.”
Basın açıklamasının ardından Nazım Hikmet Kütüphanesi önüne yapılmış olan Avram Galanti büstünün açılışı gerçekleştirildi. Bodrum Belediyesi Park Bahçeler Müdürü Çağla Turhan; “Burada aslında muhteşem bir harmoni var. Bu park sadece ağaçtan, çiçekten, salıncaktan, oyun sahalarından oluşan bir alan değildir. Burada ciddi bir kültür-sanat varlığı söz konusudur. Kültürün, sanatın, ağaçların, doğaya ait güzelliklerin çocukların sevinç çığlıklarına karıştığı mutluluğun resmi çizildi, çizilmeye de devam edilmekte burada. Bugün parkımıza önemli değerlerimizden Avram Galanti Bodrumlu imzasının atılmasını önemsiyoruz. Henüz düşünce aşamasında ancak paylaşmadan geçemeyeceğim: ‘Her yıl 4 Ocak’ta (yani Avram Galanti Bodrumlu’nun ölüm yıldönümlerinde) geleneksel anmalar niye olmasın ki?’ Avram Galanti Bodrumlu sadece parkımıza, mahallemize değil, tüm Bodrum’a çok yakıştı. Bu değerimizi Anadolu’ya taşımak gibi bir sorumluluğumuz da yok değil” görüşlerine yer verdi.

İPEK KOŞAR: “GELENEĞİ OLMAYANIN, GELECEĞİ DE OLMAZ.”
Katılımcılar ve protokol yeni baştan tadil edilip, düzenlenen Musevi Mezarlığı’na geçerek etkinliğin ikinci bölümünü gerçekleştirdi. Mezarlığın anahtarı Bodrum Belediyesi’ne teslim edildi. Katılımcılar tek tek mezar taşları ibranice yazılı mezarları ziyaret ettiler. Yahudi Mezarlığı’nın proje ve etüd çalışmasındaki ekibin koordinatörü Mimar Özgür Şahin, yapmış oldukları çalışmalarla ilgili bilgilendirmelerde bulundu. Mezarlık alanında peyzaj çalışması yapan ekibin başında bulunan Peyzaj Mimarı İpek Koşar; “Ekibimiz, burada yani adeta antik önemdeki mezarlıkta oldukça istekli ve gönüllü çalıştı. Zaten bu olmasaydı böylesi kısa sürede bu denli güzel bir değer açığa çıkarılamazdı. Çalışmamız esnasında eski ağaçlarımıza (özellikle meşe ağaçlarının dalına dahi dokunmadık. Geleneksel olan botanik dokunun üzerinde yeni ve ekolojik bir peyzajı uygulamaya çalıştık. Çalışmalarımız burada sonlanmayacak. Bu henüz bir başlangıç. Yapacaklarımız, burada sonsuzluğa uğurlanmış insanlarımıza da bir görev gibi önümüzde durmaktadır. Peyzajda da, tarihte de, kültürde de, yaşamın her alanında da geleneği olmayanın geleceği de olmaz. Yüreğimizden, akımızdan geleni esirgemeyeceğiz elbette” diye konuştu.

BURADA YATANLAR ‘YABANCI’ DEĞİL
Mezarlıkta İstanbul Hahambaşı görevlisi Rav Peres tarafından okunan dualara katılımcı Yahudi kökenli yurttaşlar da eşlik etti. Bodrum’daki Musevi Mezarlığı’nın ziyarete açılır hale gelmesinde her anlamda en önemli katkıyı sunan Sibel Haleva gazetemize yaptığı açıklamada; “Buraya ilk geldiğimde, canım çok yandı. Mezarlığın tabelasında; ‘ Eski Yabancılar Mezarlığı’ yazıyordu. Oysa burada yatanlar yabancı değildi. Hepsi bu bereketli toprakların evlatlarıydı. Bu topraklarda toza-toprağa karışarak oynadılar, bu topraklarda aşık oldular, en büyük sevinçleri de, en karanlık acıları da bu topraklarda yaşadılar. Sonuçta bu topraklarda ölüp, bu topraklara karıştılar. Şu anda oldukça duygusal anlar yaşıyorum. Çok mutluyum, mutluyuz. Bizleri asla yalnız bırakmayan tüm Bodrum’a, Bodrumlular’a sonsuz teşekkürler” şeklinde konuştu.

EMEL ÇAKALOĞLU: “FARKLILIKLARIMIZ ZENGİNLİĞİMİZDİR.”
Bodrum Belediyesi adına Kültür Ve Sosyal İşler Müdürü olduğu süreçte Musevi Mezarlığı ile her boyutta yakından ilgilenen Bodrum Belediyesi Meclis Üyesi Emel Çakaloğlu: “Burada da görülüyor ki; hiçbir sevgi, emek, üretkenlik, bilinçle hayata geçirilen değer boşa gitmiyormuş. Bu gelinen anlamlı noktada bir nebze katkım olduysa ne mutlu bana. Geleceğe dair daha hangi zengin mirası bırakabiliriz ki? Ötekileştirmeden ve yok saymadan dolayı kaybeden taraf her zaman insanlıktır. Farklılıklarımız çatışma değil, zenginlik kaynağımızdır. Özellikle Bodrum insanlığın çok çiçekli bahçesidir. Anadolu’nun da yeryüzüne açılan sevgi-kardeşlik penceresidir. Bu rengarenk, ışıl-ışıl bahçemizdeki her çiçeğimizi göz bebeğimiz sakınacağız. Koruyacağız” ifadelerini kullandı. Yahudi Mezarlığı kısa bir süre kamera sistemi kurulana ve ufak-tefek ayrıntılar tamamlanıncaya dek, umum ziyaretlerine kapalı olacak. Daha sonrasında halkın da ziyaretine açılmış olacak.

Haber: Ayhan KARAHAN